حکم گریه (قرآن)در آیات قرآن به برخی از احکام گریه اشاره شده است. ۱ - حکم گریه انسانجواز گريه براى انسانها: ۱. «وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاكْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِينَ؛و هر زمان آياتى را كه بر پيامبر اسلام نازل شده بشنوند، چشمان آنها را مى‌بينى كه از شوقِ حقيقتى كه دريافته‌اند اشك مى‌ريزد، در حالى كه مى‌گويند: پروردگارا! ایمان آورديم؛ پس ما را با گواهان و شاهدان حق، در زمره ياران محمّد بنويس.» ۲. «وَ تَوَلَّى عَنْهُمْ وَ قالَ يا أَسَفى عَلى يُوسُفَ وَ ابْيَضَّتْ عَيْناهُ مِنَ الْحُزْنِ ...؛و از آنها روى‌برگرداند و گفت: وا اسفا بر يوسف! و چشمان او از اندوه سفيد شد....» ۳. «وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعاً؛آنها بى‌اختيار به خاک مى‌افتند و گريه مى‌كنند؛ و اين آيات، همواره بر خشوعشان مى‌افزايد.» ۴. «أُولئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَ مِمَّنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ وَ مِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْراهِيمَ وَ إِسْرائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنا وَ اجْتَبَيْنا إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُ الرَّحْمنِ خَرُّوا سُجَّداً وَ بُكِيًّا؛ آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم، و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان ابراهیم و یعقوب، و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده می‌شد به خاک می‌افتادند، در حالی که سجده می‌کردند و گریان بودند.» ۵. «وَ أَنَّ إِلى رَبِّكَ الْمُنْتَهى • وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكى؛و آيا از كتب پيشين انبيا به او نرسيده است اينكه همه امور به پروردگارت منتهى مى‌گردد؟! و اينكه اوست كه خنداند و گرياند.» ۶. «وَ تَضْحَكُونَ وَ لا تَبْكُونَ؛و مى‌خنديد و نمى‌گرييد.» ۲ - حکم گریه در فقدانجواز گريستن در فقدان عزيزان: «... وَ قالَ يا أَسَفى عَلى يُوسُفَ وَ ابْيَضَّتْ عَيْناهُ مِنَ الْحُزْنِ ...؛... و گفت: وا اسفا بر يوسف! و چشمان او از اندوه سفيد شد....» ۳ - حکم گریه هنگام تلاوت آیات الرحمانجواز گريستن، در پى تلاوت و شنيدن آیات الرّحمان: «أُولئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَ مِمَّنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ وَ مِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْراهِيمَ وَ إِسْرائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنا وَ اجْتَبَيْنا إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُ الرَّحْمنِ خَرُّوا سُجَّداً وَ بُكِيًّا؛ آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم، و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان ابراهیم و یعقوب، و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده می‌شد به خاک می‌افتادند، در حالی که سجده می‌کردند و گریان بودند.» ۴ - حکم گریه هنگام تلاوت قرآنجواز گريه در پى تلاوت و شنيدن آيات قرآن: ۱. «وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاكْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِينَ؛و هر زمان آياتى را كه بر پيامبر اسلام نازل شده بشنوند، چشمان آنها را مى‌بينى كه از شوقِ حقيقتى كه دريافته‌اند اشك مى‌ريزد، در حالى كه مى‌گويند: پروردگارا! ايمان آورديم؛ پس ما را با گواهان و شاهدان حق، در زمره ياران محمّد بنويس.» ۲. «وَ قُرْآناً ... • ... إِذا يُتْلى عَلَيْهِمْ ... • وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْكُونَ ...؛و قرآنى بر تو نازل كرديم ... هنگامى كه قرآن بر آنان خوانده مى‌شود، ... آنها بى‌اختيار به خاك مى‌افتند و گريه مى‌كنند....» ۳. «أُولئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَ مِمَّنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ وَ مِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْراهِيمَ وَ إِسْرائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنا وَ اجْتَبَيْنا إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُ الرَّحْمنِ خَرُّوا سُجَّداً وَ بُكِيًّا؛ آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم، و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان ابراهیم و یعقوب، و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده می‌شد به خاک می‌افتادند، در حالی که سجده می‌کردند و گریان بودند.» مقصود از «آيات الرّحمن» قرآن است. ۵ - حکم گریه در دین یعقوبجواز گريستن در فراق عزيزان، در دين یعقوب علیه‌السلام: «وَ تَوَلَّى عَنْهُمْ وَ قالَ يا أَسَفى عَلى يُوسُفَ وَ ابْيَضَّتْ عَيْناهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ؛ و از آنها روی برگرداند و گفت: وا اسفا بر یوسف! و چشمان او از اندوه سفید شد، اما خشم خود را فرو می‌برد (و هرگز کفران نمی‌کرد)!» ۶ - حکم گریه از خوف خداجواز گريستن، براى خوف از خدا: ۱. «وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعاً؛آنها بى‌اختيار به خاك مى‌افتند و گريه مى‌كنند؛ و اين آيات، همواره بر خشوعشان مى‌افزايد.» ۲. «أُولئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَ مِمَّنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ وَ مِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْراهِيمَ وَ إِسْرائِيلَ وَ مِمَّنْ هَدَيْنا وَ اجْتَبَيْنا إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُ الرَّحْمنِ خَرُّوا سُجَّداً وَ بُكِيًّا؛ آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم، و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان ابراهیم و یعقوب، و از کسانی که هدایت کردیم و برگزیدیم. آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده می‌شد به خاک می‌افتادند، در حالی که سجده می‌کردند و گریان بودند.» ۷ - پانویس۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۵۳۳، برگرفته از مقاله «حکم گریه» مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۴۵۳، برگرفته از مقاله «احکام گریه» |